بباشیم در پیشِ آذر بپای
نویسنده : احسان شریعتی
موضـوع : پرسشی از احسان شریعتی به مناسبت پنجاهمین سالروز ۱۶ آذر
س : در پنجاهمین سالروز ۱۶ آذر، که طی آن قندچی، بزرگ‌نیا، و شریعت رضوی به شهادت رسیدند، یکی از این سه دانشجو، دائیِ شما، آذر شریعت رضوی است، چه خاطره و پیامی از او به این مناسبت دارید؟
ج : مهدی شریعت رضوی از آن رو که در روزِ ۱۶ آذر ( ۱۳۱۱ ) متولد شده بود “ آذر” نامیده شد؛ و عجیب آنست که او، در سنِ ۲۱ سالگی، باز در همین روزِ ۱۶ آذر ( ۱۳۳۲ )، بر صحنِ کُریدورِ دانشکده‌ی فنی به شهادت رسید.
از دورهٔ دومِ دبیرستان، مقارن با رشدِ نهضتِ ملی، آذر به عرصهٔ مبارزهٔ استقلال و آزادی خواهانهٔ مردمِ ایران گام نهاد و در دانشگاهِ تهران، از فعالینِ جنبشِ دانشجویی بود. پس از کودتای ۲٨ مردادِ ۱۳۳۲، نهضتِ مقاومتِ ملی تأسیس شد و دانشگاه آخرین سنگرِ آزادی بود که پایداری می‌کرد. در پیِ اعتراضاتِ دانشجویان به محاکمهٔ دکتر مصدق، تجدیدِ پیمانِ رژیمِ کودتا با استعمارِ انگلیس و خوش آمدگویی به ریچارد نیکسون و…، بالاخره، ارتشِ کودتا در این روز واردِ دانشگاه شد و چند تن از پیشگامانِ دانشجو را به ضربِ رگبارِ مسلسل از پای درآورد.
از آن هنگام، این روز به نمادِ جنبشِ دانشجویی به عنوانِ بخشِ آگاه و پیشروی جامعه و نهضتِ استقلال و آزادیِ میهن بدل شده است. حفظِ حافظهٔ تاریخی برای جنبشِ دانشجوییِ ایرانِ امروز یک ضرورتِ حیاتی است، زیرا نیروهای وابسته و مستبدِ سابق و لاحق و مستقبل، تنها بر بسترِ فراموشی و غفلتِ تاریخی سرمایه گذاری می‌کنند. از این رو، تقویت و زنده نگه داشتنِ این خاطره، نه به نیّتِ انتقام جویی و به منظورِ تصفیه حسابِ سیاسی، بلکه برای پیش رفتن به سوی آینده‌ای آزاد و انسانی‌تر و بازدارندهٔ احتمالِ بازگشت به گذشته به بهانهٔ مصائبِ امروز است !
در غیابِ یک چنین هشیاریِ تاریخی، ملی و میهنی‌ای، همان طور که با شگفتیِ تمام شاهدیم، کودتاچیانِ دیروز پشتیبانِ شانزدهمِ آذر از آب در می‌آیند که :
“… دُهل ! دُهل ! خبردار ! ایها الدانشجویان ! هر چند آن روز، جهتِ خنثی سازیِ توطئه‌های “بی‌وطنِ سرخ و مرتجعِ سیاه”، از دستِ ارتشِ “بزرگ ـ ارتش داران” در رفت و چند تن از دانشجویانِ بی‌گناه را شهید کردیم، امروز باید “ آشتیِ ملی” پیشه کرد و… علیه حکومتِ اسلام و آخوند بپاخاست !…”
غافل از اینکه، این “ آذر” آذرِ “برزین مهرِ”(۱) خراسان است که آتشِ مردم در آن می‌سوزد، و نه از آن آتشکده‌هایی که آشِ سلطنت و روحانیت و اشرافیت سالاری را رویش بار بگذارند !
جنبشِ دانشجوییِ امروزِ ایران نه تنها گذشتهٔ مبارزاتیِ خود را چون چراغی فرا راهِ آیندهٔ خود می‌دارد و از تجربیاتِ سایرِ جنبش‌های دانشجوییِ جهان می‌آموزد که اساساً آزمایشگاهِ همهٔ اندیشه‌های رهایی بخش است؛ و امید داریم که دانشگاه و دانشجویانِ ما بتوانند در روندِ مبارزاتِ جاری در راستایِ حفظِ استقلال، حرمتِ شخصیت و آزادیِ بیانِ خویش، بدل به یک نهاد شده و دارایِ ارگان‌های فکری، سیاسی و بویژه، صنفیِ خاصِ خود شوند. همین.
پاورقی :
۱. نخست آذر مهر برزین نهاد / به کشور نگر تا چه آئین نهاد / شعری از دقیقی / نگاه کنید به. برهان، ذیلِ “ آذر برزین”
تاریخ انتشار : ۰۰ / ــــ / ۱۳۸۲
منبع : سایت شاندل
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
